Podatek belki – czy całkowite zniesienie jest realne?

Podatek Belki – skrót najważniejszych informacji

Podatek od dochodów kapitałowych w Polsce, który jest nazywany również podatkiem Belki (od nazwiska ówczesnego ministra finansów, Marka Belki), został wprowadzony w 2002 roku. Jest to rodzaj zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 19% od m.in. odsetek od zysków z wkładów oszczędnościowych na rachunkach bankowych, od dywidend, zbycia papierów watrtościowych itp (Art. 30a ust. o pod. doch. od osób fiz.). Przedsiębiorcy i spółki nie muszą go płacić – wtedy takie zyski są opodatkowane podatkiem od zysków dochodowych od osób prawnych bądź fizycznych. Inwestując na spółkę możemy dodatkowo odliczać od zysku rózne wydatki spółki bądź działalności (jednak to już temat na zupełnie inny artykuł).

Podatek Belki był głośnym tematem jak go wprowadzano. Przykładowo w Niemczech jeszcze do 2009 roku podatku od zysków kapitałowych nie było – zyski podpadały pod podatek dochodowy i był zależny od wysokości łącznego dochodu podatnika. Jednak jeżeli inwestycja w akcje trwała dłużej niż rok i udział w akcjach danej spółki był poniżej 1% udziałów spółki, to zyski takie nie były w ogóle opodatkowane.

Podatek od zysków kapitałowych w Niemczech wynosi teraz 25%, a kwota wolna od podatku jest na poziomie 801 EUR na osobę. Do tego należy dodać dopłatę tzw. “solidarnościową” (na rozwój biedniejszych landów w Niemczech) w wysokości 5,5% i ewentualnie 8% do 9% podatku kościelnego. Zarówno opłata solidarnościowa, jak i podatek kościelny są jednak opodatkowane nie od całości naszego zysku, tylko od kwoty podatku w wysokości 25%.”Realny” podatek od zysków kapitałowych w Niemczech wynosi więc około 27,9%.

W 2002 roku był to głośny temat, gdyż w tamtych czasach tematyka podatku od zysków kapitałowych jeszcze nie była popularna. Teraz niestety niemal każde państwo UE pobiera stosowny podatek od tego rodzaju zysku.

Zestawienie: podatek od zysków kapitałowych w państwach UE

Wpływ podatku Belki na budżet państwa

Nasze postulaty dotyczące podatku Belki

My postulujemy zmniejszenie podatku od zysków kapitałowych naliczanego na wypłacane dywidendy oraz zwolnienie od podatku osób indywidualnych, którzy inwestują na perspektywę dłuższą niż dwa lata. Osobą indywidualną w tym rozumieniu by była każda osoba, która nie posiada więcej niż 1% wszystkich udziałów spółki. By to było rozwiązanie podobne, jakie panowało w Niemczech jeszcze do 2009 roku. Podobny postulat wnosi regularnie SII – z tą różnicą, że okres trzymania akcji rozszerza do 60 miesięcy oraz postuluje obniżenie podatku do 4% (apel SII: link). SII w swych postulatach nie wprowadza rozróżnienia między dywidendą, a osiąganymi zyskami uzyskanymi przez zbycie akcji.

Osobiście jednak twierdzę, że jak mamy sprawić, aby giełda akcji była jedną z podstawowych form oszczędzania pieniędzy oraz bardziej zachęcić polskie społeczeństwo do inwestowania, to powinniśmy całkowicie znieść podatek od długoterminowych inwestycji akcyjnych. Podatek w wysokości 4% od takich inwestycji – o jaki apeluje SII – by przynosił bardzo znikomy profit dla państwa, więc byśmy mogli postawić na bardziej głośny postulat: całkowite zniesienie podatku dla osób indywidualnych (posiadających mniej niż 1% wszystkich udziałów spółki), którzy dane akcje trzymają dłużej niż dwa lata. W taki sposób bardziej zachęcamy osoby do inwestowania. Element czasowy jest tutaj konieczny, żeby rozróżnić dla kogo inwestowanie w akcje jest formą “pracy”, regularnego zarobkowania, a dla kogo jedynie formą oszczędzania. Granica jest bardzo śliska. Jednak wykluczy to pewną niekonsekwencję w stosunku do podatku dochodowego (od wynagrodzenia za pracę). Traderzy, którzy krótkoterminowo inwestują na giełdzie bądź forexie, podpadają pod grupę osób, dla których inwestowanie jest formą pracy. By nie było wtedy pewnej sprzeczności z podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Podatku od wypłacanych dywidend nie powinno być lub powinien być zmniejszony, gdyż one są w efekcie końcowym podwójnie opodatkowywane: na poziomie spółki (podatek CIT), a potem drugi raz poprzez ryczałtowe opodatkowanie wypłaty dywidendy u źródła w wysokości 19% (podatek Belki). Niektóre państwa były tego świadome i zrobiły celowe rozróżnienie między zyskami od sprzedaży papierów wartościowych, a dywidendami (przykładem jest Łotwa i Malta).

Ja osobiście apeluję do środowiska “okołogiełdowego” o jednolite postulaty w tym zakresie. Pierwsze głośniejsze postulaty wypuściło SII i one powinny być naszym “odniesieniem”. Całkowite zniesienie podatku Belki jest niestety nierealne – z uwagi na powstające wtedy sprzeczności podatkowe z osobami, które w inny sposób “zarobkują” (do podatku dochodowego od osób fizycznych) oraz do innych form inwestowania (choćby przykładowo inwestowanie w nieruchomości). Do tego podatek od zysków kapitałowych jest niestety standardem w Europie i na świecie, więc mało jest modeli, gdzie faktycznie jest całkowity brak podatku na tę formę inwestycji (jeżeli nie ma osobnego podatku od zysków kapitałowych, jako formę opodatkowania u “źródła”, to zyski z reguły podpadają wtedy pod indywidualny podatek dochodowy podatnika). Jednak każdy głos apelujący o zredukowanie, poprawienie badź zniwelowanie całkowite tego podatku jest ważny i pomocny i popieramy każdą taką inicjatywę.

Mądre rozgraniczenie grup społecznych (m.in. spekulanci inwestujący krótkoterminowo oraz długoterminowi inwestorzy) i inne opodatkowanie takich grup jest słuszne i o to apeluję. Zachęci to większą grupę osób do zainteresowania się tematyką rynków kapitałowych i do inwestycji kapitałowych.